Ολοκλήρωση Επιμορφωτικού Κύκλου της 2ης Εν. της ΔΠΕ Μεσσηνίας με θέμα τη Συμπεριληπτική Εκπ/ση (Α΄ - Β΄ - Γ΄ Τάξεις) - ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ

 

Ολοκληρώθηκε σήμερα, Τετάρτη 08 Οκτωβρίου 2025, στο 12ο Δημοτικό Σχολείο Καλαμάτας ένας ιδιαίτερα σημαντικός επιμορφωτικός σεμιναριακός κύκλος για εκπαιδευτικούς των Α΄ - Β΄- Γ΄ τάξεων των Δημοτικών Σχολείων της 2^ης Ενότητας της ΔΠΕ Μεσσηνίας με θέμα τη συμπεριληπτική εκπαίδευση και την εφαρμογή της στο λειτουργικό πλαίσιο της γενικής τάξης. Οι δράσεις υλοποιήθηκαν με ευθύνη του Συμβούλου Εκπαίδευσης της 2ης Ενότητας της ΔΠΕ Μεσσηνίας, κ. Μιχαήλ Πολυχρονόπουλου, ενώ βασική εισηγήτρια των τριών σεμιναρίων ήταν η Επόπτρια Ποιότητας Εκπαίδευσης της ΔΠΕ Μεσσηνίας και Σύμβουλος Εκπαίδευσης ΕΑΕ, κ. Μαρία Παρίση .

ΔΕΥΤΕΡΑ 29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2025

Επιμορφωτικό σεμινάριο για εκπαιδευτικούς της Α΄ Τάξης:

Η εισηγήτρια ανέπτυξε θεμελιώδεις αρχές που στηρίζουν το όραμα μίας συμπεριληπτικής σχολικής κοινότητας ως εξής:

• Ισότητα στην πρόσβαση και τη μάθηση: κάθε παιδί δικαιούται να απολαμβάνει τις ίδιες ευκαιρίες στη γνώση και την κοινωνική ένταξη.
• Αναγνώριση της διαφορετικότητας: η διαφορετικότητα δεν εκλαμβάνεται ως πρόβλημα, αλλά ως πλούτος που εμπλουτίζει τη μαθησιακή εμπειρία.
• Συνεργατική διδασκαλία και μάθηση: προάγεται η ομαδικότητα μεταξύ μαθητών/τριών αλλά και μεταξύ εκπαιδευτικών, με σκοπό την ανταλλαγή ιδεών και την ενίσχυση της συλλογικής ευθύνης.
• Ευελιξία στον σχεδιασμό της διδασκαλίας: η προσαρμογή του διδακτικού πλαισίου στις ανάγκες του μαθητικού δυναμικού θεωρείται απαραίτητη για την πραγματική συμπερίληψη και ανίχνευση (όχι διάγνωση) ενδεχόμενων μαθησιακών δυσκολιών προς περαιτέρω διερεύνηση.
  
  
  

Η συζήτηση επικεντρώθηκε ιδιαίτερα στην πρακτική διάσταση του ζητήματος: πώς μπορεί ο/η εκπαιδευτικός να διαχειριστεί μία ετερογενή τάξη Α΄ Δημοτικού, ώστε να προάγει τη συμμετοχή και την πρόοδο όλων των μαθητών. Αναδείχθηκαν οι ακόλουθες κατευθύνσεις:

1.   Διαφοροποιημένη διδασκαλία: υιοθέτηση στρατηγικών που επιτρέπουν στους μαθητές να εργάζονται με βάση το προσωπικό τους επίπεδο, τις δυνατότητες και τα ενδιαφέροντά τους.

2.  Δομημένο περιβάλλον μάθησης: σαφείς κανόνες, προβλέψιμο πρόγραμμα και ποικιλία δραστηριοτήτων που ανταποκρίνονται σε πολλαπλά μαθησιακά στυλ.

3.   Χρήση πολυαισθητηριακών μεθόδων: ενσωμάτωση οπτικών, ακουστικών και κιναισθητικών ερεθισμάτων στη διδασκαλία, ώστε να διευκολύνεται η κατανόηση από όλους.

4.        Υποστηρικτική αξιολόγηση: η αξιολόγηση δεν περιορίζεται στην απόδοση, αλλά δίνει έμφαση στην πρόοδο και την ενδυνάμωση του μαθητικού δυναμικού.

5.    Καλλιέργεια κουλτούρας αποδοχής: η τάξη γίνεται χώρος ενθάρρυνσης, αλληλοσεβασμού και συνεργασίας, όπου όλα τα παιδιά νιώθουν ασφαλή και ικανά να εκφραστούν.

Η Επιμορφώτρια, με έγκριτο, αξιόπιστο, εξειδικευμένο και επιστημονικό λόγο, έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στον πολυσήμαντο ρόλο του/της εκπαιδευτικού, ιδιαίτερα της Α΄ τάξης ως τάξης αφετηρίας, αναλαμβάνοντας ένα πολυσύνθετο έργο ως παιδαγωγού, εμψυχωτή, συντονιστή και διαμεσολαβητή. Όπως ανέφερε, η επιτυχία της συμπερίληψης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ικανότητά του/της να εντοπίζει τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε μαθητή/τριας, να σχεδιάζει εναλλακτικές προσεγγίσεις και να αξιοποιεί δημιουργικά τους διαθέσιμους πόρους. Παράλληλα, τονίστηκε η σημασία της συνεργασίας με τους γονείς και τις υποστηρικτικές δομές εκπαίδευσης, ώστε να διαμορφώνεται ένα συνεκτικό και αποτελεσματικό πλαίσιο παρέμβασης.

Ακολούθως, παρατίθεται ένα ενδεικτικό, προτεινόμενο εργαλείο παρατήρησης ΜΔ  για μαθητές/τριες της Α΄ Τάξης στη Γλώσσα:

 

Τομέας	Ενδείξεις	Παρατηρήσεις Δασκάλας (✔ / Σχόλιο)
Προφορικός λόγος	- Φτωχό λεξιλόγιο για την ηλικία - Δυσκολεύεται να εκφραστεί με σωστή σειρά - Αντικαθιστά ήχους (π.χ. ρ → λ)
Γράμματα – φωνήματα	- Δυσκολεύεται να θυμηθεί γράμματα - Μπερδεύει παρόμοια γράμματα (π/τ, μ/ν) - Αντιστρέφει γράμματα
Ανάγνωση	- Πολύ αργή και κοπιαστική ανάγνωση - Παραλείπει/προσθέτει/αντικαθιστά συλλαβές ή λέξεις - Δυσκολία κατανόησης απλού κειμένου
Γραφή	- Δυσκολία αντιγραφής από τον πίνακα - Καθρεπτική γραφή, ανομοιόμορφα γράμματα - Παραλείπει γράμματα/συλλαβές στις λέξεις
Ορθογραφία	- Συνεχή λάθη σε απλές λέξεις - Δεν συγκρατεί κανόνες ορθογραφίας - Χρήση τυχαίων γραμμάτων
Συμπεριφορά στη μάθηση	- Δείχνει εύκολα απογοήτευση - Αποφεύγει δραστηριότητες ανάγνωσης/γραφής - Χρειάζεται υπερβολικά πολλή καθοδήγηση

Εργαλείο Παρατήρησης – Μαθησιακές Δυσκολίες στην Α΄ Δημοτικού στα Μαθηματικά

Τομέας	Ενδείξεις	Παρατηρήσεις Εκπ/κού (✔ / Σχόλιο)
Αριθμητική Ακολουθία	- Δυσκολεύεται να μετρήσει προφορικά ως το 10 ή 20 - Παραλείπει ή μπερδεύει αριθμούς - Δυσκολία στη μέτρηση προς τα πίσω
Αντίληψη Ποσότητας	- Δεν κατανοεί έννοιες «περισσότερο–λιγότερο» - Δυσκολεύεται να συγκρίνει σύνολα αντικειμένων - Μπερδεύεται με την αντιστοίχιση 1-1
Αναγνώριση Αριθμών	- Δυσκολεύεται να αναγνωρίσει και να ονομάσει αριθμούς - Συγχέει αριθμούς με παρόμοιο σχήμα (π.χ. 6-9, 2-5)
Πράξεις	- Δυσκολία στην κατανόηση της πρόσθεσης/αφαίρεσης με αντικείμενα - Δεν κατανοεί την έννοια του «μηδέν» - Δυσκολία στην επίλυση απλών προβλημάτων
Γεωμετρικά Σχήματα	- Δυσκολία στην αναγνώριση βασικών σχημάτων (κύκλος, τετράγωνο) - Συγχέει σχήματα με παρόμοια μορφή - Δυσκολία στο σχεδιασμό τους
Χωρικός Προσανατολισμός	- Δυσκολία με έννοιες «πάνω–κάτω», «δεξιά–αριστερά» - Μπερδεύεται με τη διάταξη αντικειμένων στον χώρο
Συμπεριφορά στη μάθηση	- Αποφεύγει δραστηριότητες με αριθμούς - Δείχνει άγχος ή απογοήτευση - Χρειάζεται συνεχώς βοήθεια

Οδηγίες Χρήσης

• Το εργαλείο παρατήρησης συμπληρώνεται σταδιακά, με βάση την καθημερινή διδασκαλία.
• Σημαντικό είναι να παρατηρείται η συχνότητα και η διάρκεια των δυσκολιών, όχι μεμονωμένα περιστατικά.
• Αν οι δυσκολίες είναι συστηματικές και παρατεταμένες, η δασκάλα ενημερώνει τους γονείς και γίνεται παραπομπή στο ΚΕΔΑΣΥ για αξιολόγηση.

Το σεμινάριο αυτό -όπως και τα υπόλοιπα δύο- εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική επιμόρφωσης που στοχεύει στη στήριξη των εκπαιδευτικών των πρώτων σχολικών τάξεων, όπου η διαχείριση της ετερογένειας των μαθητών αναδεικνύεται σε βασική παιδαγωγική πρόκληση. Η έννοια της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης (inclusive education) αποτελεί πλέον κεντρικό άξονα της εκπαιδευτικής πολιτικής, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, καθώς προτάσσει το δικαίωμα όλων των παιδιών να συμμετέχουν ισότιμα στη μαθησιακή διαδικασία, ανεξάρτητα από τις ιδιαίτερες ανάγκες, τις δυνατότητες ή τις κοινωνικοπολιτισμικές τους συνθήκες και θα συνεχιστεί σε δύο φάσεις για τους/τις εκπ/κούς των Β΄ και Γ΄ Τάξεων με τις αντίστοιχες προσαρμογές - προσθήκες.

 

ΔΕΥΤΕΡΑ 6 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2025

Επιμορφωτικό σεμινάριο για εκπαιδευτικούς της Β΄ Τάξης:

Ενδεικτικό, προτεινόμενο εργαλείο παρατήρησης ΜΔ  για μαθητές/τριες της Β΄ Τάξης στη Γλώσσα:

Τομέας	Ενδείξεις	Παρατηρήσεις Εκπ/κού (✔ / Σχόλιο)
Ανάγνωση	- Πολύ αργός ρυθμός σε σχέση με την ηλικία - Συχνά λάθη: παραλείπει, αντικαθιστά, προσθέτει λέξεις - Δυσκολία ανάγνωσης άγνωστων λέξεων - Δεν κατανοεί το περιεχόμενο του κειμένου
Κατανόηση Κειμένου	- Δυσκολεύεται να απαντήσει σε απλές ερωτήσεις κατανόησης - Δεν ξεχωρίζει αρχή–μέση–τέλος - Δυσκολεύεται να εντοπίσει την κεντρική ιδέα
Γραφή	- Δυσκολία στην οργάνωση προτάσεων - Συχνές παραλείψεις συλλαβών/λέξεων - Ανομοιόμορφο γράψιμο, δυσκολία στη διάταξη στο χαρτί
Ορθογραφία	- Συνεχή λάθη σε καταληκτικά φωνήεντα (-ι, -η, -οι) - Δυσκολεύεται να εφαρμόσει βασικούς κανόνες - Κάνει τα ίδια λάθη ξανά και ξανά, παρά τις διορθώσεις
Γραμματική – Συντακτικό	- Δυσκολία αναγνώρισης βασικών όρων (άρθρα, ρήματα, ουσιαστικά) - Χρήση μη σωστών χρόνων ρημάτων - Μπερδεύει γένη, αριθμούς
Παραγωγή Γραπτού Λόγου	- Δυσκολεύεται να αναπτύξει μια μικρή ιστορία - Γράφει ελάχιστες προτάσεις χωρίς συνοχή - Δυσκολία στη χρήση επιθέτων/λεξιλογίου
Συμπεριφορά στη μάθηση	- Αποφεύγει δραστηριότητες ανάγνωσης και γραφής - Δείχνει εύκολα κόπωση και απογοήτευση - Χρειάζεται συνεχώς βοήθεια και καθοδήγηση

Οδηγίες Χρήσης

• Ο πίνακας συμπληρώνεται σταδιακά και επαναλαμβανόμενα (όχι με μία μόνο παρατήρηση).

• Σημασία έχει η συχνότητα και η διάρκεια των δυσκολιών.

• Αν επιμένουν σε πολλούς τομείς, η δασκάλα ενημερώνει τους γονείς και γίνεται παραπομπή στο ΚΕΔΑΣΥ για διερεύνηση.

Ενδεικτικό, προτεινόμενο εργαλείο παρατήρησης ΜΔ  για μαθητές/τριες της Β΄ Τάξης στα Μαθηματικά:

Τομέας	Ενδείξεις	Παρατηρήσεις Εκπ/κού (✔ / Σχόλιο)
Αριθμητική Ακολουθία	- Δυσκολεύεται να μετρήσει σωστά ως το 100 - Δυσκολία στη μέτρηση ανά 2, 5 ή 10 - Μπερδεύει την προφορική με την αριθμητική σειρά
Αντίληψη Ποσότητας	- Δυσκολεύεται να κατανοήσει την αξία θέσης (μονάδες, δεκάδες) - Δεν ξεχωρίζει ποιο αριθμός είναι μεγαλύτερος/μικρότερος - Δυσκολία στη σύγκριση αριθμών
Αναγνώριση & Γραφή Αριθμών	- Μπερδεύει διψήφιους αριθμούς (π.χ. 21–12) - Δυσκολία στη σωστή γραφή αριθμών - Αντιστροφές αριθμών (π.χ. 3–ε)
Πράξεις	- Δυσκολία στην πρόσθεση και αφαίρεση με υπέρβαση της δεκάδας - Δυσκολία στην κατανόηση προβλημάτων με πράξεις - Δεν χρησιμοποιεί στρατηγικές (π.χ. δάχτυλα, αντικείμενα)
Γεωμετρικά Σχήματα	- Δυσκολία αναγνώρισης σχημάτων (τρίγωνο, ορθογώνιο) - Μπερδεύει τις ιδιότητες σχημάτων - Δυσκολία στον σχεδιασμό τους
Μέτρηση – Χρόνος	- Δυσκολία στην ανάγνωση της ώρας - Μπερδεύει τις έννοιες «πριν–μετά» - Δυσκολία στη χρήση μονάδων μέτρησης (μήκος, βάρος)
Συμπεριφορά στη μάθηση	- Αποφεύγει εργασίες με πράξεις - Δείχνει άγχος, απογοήτευση - Χρειάζεται συνεχώς βοήθεια

Οδηγίες Χρήσης

• Το εργαλείο παρατήρησης συμπληρώνεται μέσα από την καθημερινή διδασκαλία και αξιολόγηση.

• Παρατηρείται η συχνότητα και η σταθερότητα των δυσκολιών.

• Αν οι δυσκολίες είναι έντονες και επηρεάζουν τη μάθηση, ενημερώνονται οι γονείς και γίνεται παραπομπή στο ΚΕΔΑΣΥ για αξιολόγηση.

ΔΕΥΤΕΡΑ 8 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2025

Επιμορφωτικό σεμινάριο για εκπαιδευτικούς της Γ ΄ Τάξης:

Εργαλείο Παρατήρησης – Μαθησιακές Δυσκολίες στη Γ΄

 Τάξη (Γλώσσα)

Τομέας	Ενδείξεις	Παρατηρήσεις επ/κού (✔ / Σχόλιο)
Ανάγνωση	- Δυσκολεύεται να διαβάσει με ευχέρεια - Συχνά λάθη σε σύνθετες λέξεις - Δυσκολία στην ανάγνωση νέων/άγνωστων λέξεων - Διαβάζει χωρίς εκφραστικότητα, μηχανικά
Κατανόηση Κειμένου	- Δυσκολεύεται να απαντήσει σε ερωτήσεις ουσίας (π.χ. γιατί συνέβη) - Δυσκολεύεται να βρει την κεντρική ιδέα - Δεν εντοπίζει πληροφορίες μέσα στο κείμενο
Γραφή	- Γράφει προτάσεις χωρίς συνοχή - Ανοργάνωτη ανάπτυξη παραγράφου - Παραλείπει σημαντικές λεπτομέρειες - Δυσκολία στην αντιγραφή μεγαλύτερων κειμένων
Ορθογραφία	- Συνεχή λάθη σε καταλήξεις ρημάτων (-ω/-ο) - Δυσκολία σε ανώτερους κανόνες (π.χ. -ε/-αι) - Κάνει επαναλαμβανόμενα λάθη παρά τις διορθώσεις
Γραμματική – Συντακτικό	- Δυσκολεύεται να αναγνωρίσει μέρη του λόγου (ρήματα, επίθετα) - Μπερδεύει χρόνους ρημάτων - Δυσκολία στη χρήση αντωνυμιών, συνδέσμων
Παραγωγή Γραπτού Λόγου	- Δυσκολεύεται να γράψει οργανωμένο κείμενο (αρχή–μέση–τέλος) - Χρήση πολύ απλών λέξεων, φτωχό λεξιλόγιο - Δυσκολία στη δημιουργία περιγραφών
Συμπεριφορά στη μάθηση	- Αποφεύγει συστηματικά ανάγνωση και γραφή - Δείχνει απογοήτευση και άγχος - Χρειάζεται συχνές υπενθυμίσεις και στήριξη

Οδηγίες Χρήσης

• Ο πίνακας συμπληρώνεται με παρατηρήσεις σε βάθος χρόνου.
• Σημασία έχει η συχνότητα και η σταθερότητα των δυσκολιών.
• Αν οι δυσκολίες είναι συστηματικές και επηρεάζουν σοβαρά τη μάθηση, η δασκάλα ενημερώνει τους γονείς και γίνεται παραπομπή στο ΚΕΔΑΣΥ για αξιολόγηση.

Εργαλείο Παρατήρησης – Μαθησιακές Δυσκολίες στη Γ΄

 Τάξη (Μαθηματικά)

Τομέας	Ενδείξεις	Παρατηρήσεις Εκπ/κού (✔ / Σχόλιο)
Αριθμητική Ακολουθία	- Δυσκολεύεται να μετρήσει σωστά ανά 2, 5, 10 - Δυσκολία στην κατανόηση μεγάλων αριθμών (100+) - Μπερδεύει προφορική και γραπτή αρίθμηση
Αξία Θέσης & Ποσότητα	- Δυσκολία κατανόησης μονάδων, δεκάδων, εκατοντάδων - Δυσκολία στη σύγκριση αριθμών με περισσότερα ψηφία - Δυσκολία με στρογγυλοποιήσεις
Πράξεις	- Δυσκολία στην πρόσθεση/αφαίρεση με κρατούμενο - Δυσκολία στον πολλαπλασιασμό (προπαίδεια) - Δυσκολία στην κατανόηση διαίρεσης - Δεν εφαρμόζει στρατηγικές επίλυσης
Λύση Προβλημάτων	- Δυσκολία στην κατανόηση εκφωνήσεων - Δεν αναγνωρίζει τις πράξεις που χρειάζονται - Αδυναμία οργάνωσης σκέψης για λύση
Γεωμετρία	- Δυσκολία αναγνώρισης ιδιοτήτων σχημάτων (τρίγωνο, παραλληλόγραμμο) - Δυσκολία διάκρισης 2D/3D σχημάτων - Δυσκολία στον υπολογισμό περιμέτρου
Μέτρηση – Χρόνος – Χρήμα	- Δυσκολία στην κατανόηση μονάδων μέτρησης - Δυσκολία ανάγνωσης ώρας - Δυσκολία σε προβλήματα με χρήματα (ρέστα, σύγκριση τιμών)
Κατανόηση & Εφαρμογή Μαθηματικών Έννοιων	- Δεν εφαρμόζει μαθηματικές γνώσεις σε νέα πλαίσια - Δυσκολεύεται με λογικομαθηματικά παιχνίδια - Δυσκολία στη χρήση συμβόλων και συμβάσεων
Συμπεριφορά στη μάθηση	- Αποφεύγει εργασίες με αριθμούς/πράξεις - Δείχνει απογοήτευση ή θυμό - Χρειάζεται συνεχή καθοδήγηση

Οδηγίες Χρήσης

• Το εργαλείο παρατήρησης συμπληρώνεται σταδιακά, με βάση την καθημερινή διδασκαλία.
• Εστιάζουμε στη συχνότητα, την ένταση και τη διάρκεια των δυσκολιών.
• Αν οι δυσκολίες είναι συστηματικές και επηρεάζουν σημαντικά την επίδοση, η δασκάλα ενημερώνει τους γονείς και παραπέμπει το παιδί στο ΚΕΔΑΣΥ για περαιτέρω διερεύνηση

Υγ.: Θερμές ευχαριστίες στη Διευθύντρια κ. Βασιλική (Βίκυ) Γεωργάρα και στα Μέλη του Συλλόγου Διδασκόντων του 12^ου Δ.Σ. Καλαμάτας για την τεχνική υποστήριξη και τη θερμότατη φιλοξενία!