Ολοκλήρωση Διήμερου Πανελλήνιου Συνεδρίου Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας, με θέμα «Αναθυμούμενοι τις τραγικές στιγμές της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το 1974: Αφετηρίες και ηρωισμοί»

Με εξαιρετική επιτυχία ολοκληρώθηκε σήμερα, Σάββατο 18 Μαΐου 2024, το Διήμερο Πανελλήνιο Συνέδριο Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας, με θέμα «Αναθυμούμενοι τις τραγικές στιγμές της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το 1974: Αφετηρίες και ηρωισμοί», το οποίο διοργανώθηκε από το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο και διεξήχθη στο Αμφιθέατρο «Νικόλαος Πολίτης» στην Καλαμάτα.

Ήταν ένα συνεδριακό διήμερο πολυσήμαντης  επιστημονικής γνώσης, τιμής, αναγνώρισης και μνήμης εμπλουτισμένο με έντονο συναίσθημα, σκεπτικισμό, αναστοχασμό και επανεξέταση των ζητημάτων εκείνης της θλιβερής περιόδου. Μέσα από τις εργασίες του αναδείχτηκε - αναλύθηκε μία σειρά θεμάτων που σχετίζονται με την πολιτική ζωή της Ελλάδας και της Κύπρου, το διεθνές δίκαιο, το Πραξικόπημα, τις στρατιωτικές πτυχές της εισβολής, τις συμμαχίες, τη διπλωματία, τη δράση αντιστασιακών οργανώσεων, κ.ά.

Το Πρόγραμμα του Συνεδρίου, η Επιστημονική Επιτροπή, η Οργανωτική Επιτροπή, οι Εθελοντές και οι λοιποί συντελεστές με τους Χορηγούς είχαν ως εξής:

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 17 ΜΑΙΟΥ 2024 

 10:30-11:00: ΠΡΟΣΕΛΕΥΣΗ – ΕΓΓΡΑΦΕΣ 

ΠΡΟΕΔΡΙΑ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΧΡΗΣΤΟΥ

11:00: Επίσημη έναρξη του ΣΤ΄ Πανελληνίου Φοιτητικού Συνεδρίου  Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας 

11:00-11:30: Χαιρετισμοί

Α΄ Συνεδρία – Προεδρία Θανάσης Χρήστου

11:30-11:40: Θανάσης Χρήστου «Όψεις και πρωταγωνιστές του Κυπριακού  Ζητήματος (1878-1974)» 

11:40-11:50: Ρόϊδω Μητούλα «Η αναγεννημένη πόλη της Λεμεσού μετά την  τουρκική εισβολή του 1974. Η σημασία της ανάδειξης του  πολιτισμού της» 

11:50-12:00: Κωνσταντίνα Οικονόμου «Η συμβολή της Αρχιτεκτονικής και  Πολιτιστικής Κληρονομιάς στη Βιώσιμη Ανάπτυξη της Πάφου» 

12:00-12:10: Φίλιππος Μπάμης «Αναμνήσεις μιας ηρωικής γενιάς από την   Κύπρο» 

12:10-12:20: Μαρία Ξυδιά «Στη μνήμη του Γιάννη Ξυδιά» 

12:20-12:30: Παναγιώτης Ιατρέλλης «Τρεις Αριστερές Πολιτικές (Ε.Δ.Α,  Α.Κ.Ε.Λ & Κ.Κ.Ε) και Κυπριακό Ζήτημα» 

12:30-12:50: Συζήτηση – Διάλειμμα 

Β΄ Συνεδρία – Προεδρία Παναγιώτης Ιατρέλλης

12:50-13:00: Δημήτριος Χρήστου «Από τις Συνθήκες Ζυρίχης και Λονδίνου έως  τη χάραξη της Πράσινης Γραμμής» 

13:00-13:10: Αναστάσιος Δεληγιάννης «Ελληνοαμερικανικές σχέσεις και  Κυπριακό Ζήτημα: Από την ταραγμένη δεκαετία του ’60 έως την  τραγωδία του 1974» 

13:10-13:20: Γεώργιος Γεωργακόπουλος «Ο πλωτάρχης Ελευθέριος Χανδρινός  και η ηρωϊκή του δράση μέσα στη δίνη του πρώτου Αττίλα» 

13:20-13:30: Πηνελόπη Μπαμπαλού «Οι μνήμες του Ανδρέα Σαμουήλ από το  βιβλίο του “Κερύνεια ώρα μηδέν”» 

13:30-13:40: Δημήτριος Πούλης «Η διεθνής διάσταση του Κυπριακού  Ζητήματος» 

13:40-13:50: Συζήτηση – Διάλειμμα 

Γ΄ Συνεδρία – Προεδρία Νικόλαος Κουτσολίας

13:50-14:00: Σωτήρης Σουχλέρης «Τα σχέδια ένωσης Ελλάδας και Κύπρου την  περίοδο 1955-1973» 

14:00-14:10: Θεοδώρα Φιλιοπούλου-Τζίφα «Λοχαγός Καταδρομών Κατούντας  Νικόλαος: “Το Λιοντάρι της Κερύνειας”» 

14:10-14:20: Σταύρος Νικολόπουλος «Η επίδραση της τουρκικής εισβολής στις  τέχνες και τα γράμματα» 

14:20-14:30: Παναγιώτης Αλεξανδρόπουλος «Οι ψυχολογικές επιπτώσεις της  τουρκικής εισβολής του 1974 στον κυπριακό πληθυσμό» 

14:30-14:40 Νικόλαος Μισολίδης «Η εμπειρία της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο μέσα από τις καταθέσεις των Ελλήνων Αξιωματικών» 

14:40-18:00: Συζήτηση – Διάλειμμα

Δ΄ Συνεδρία – Προεδρία Θανάσης Χρήστου

18:00-18:10: Ανδρονίκη Μακρή «Η Αθήνα και ο Ευαγόρας “ο Σαλαμινίων  βασιλεύς”» 

18:10-18:20: Ιωάννα-Σουλτάνα Κοτσώρη «Η τουρκική εισβολή του 1974 στην  ποίηση και τον κινηματογράφο» 

18:20-18:30: Κυριάκος Μανώλης «Η δικτατορία του Ιωαννίδη και ο ρόλος του  Χένρι Κίσινγκερ στα τραγικά γεγονότα της Κύπρου το 1974» 

18:30-18:40: Άννα Κυριακοπούλου «Η διαδρομή ενός διχοτομημένου νησιού στον  Ψυχρό Πόλεμο: Το Κυπριακό την περίοδο 1960-1974»  

18:40-18:50: Νίκη Γιαννακοπούλου «Πριν από την εισβολή στην Κύπρο» 18:50-19:00: Ευαγγελία Αλεξοπούλου «Οι αγνοούμενοι της εισβολής του 1974:  Μία ανοικτή πληγή» 

19:00-19:10: Παναγιώτης Αλεξόπουλος «Ο Μακάριος Γ΄ και η παρουσίασή του  στα σχολικά βιβλία Ιστορίας της Κυπριακής Δημοκρατίας» 

19:10-19:20: Συζήτηση – Διάλειμμα 

Ε΄ Συνεδρία – Προεδρία Παναγιώτης Ιατρέλλης

19:20-19:30: Μιχαήλ Πολυχρονόπουλος – Μηνάς Παπαδάκης «Η Τουρκική  εισβολή στην Κύπρο – Η πικρία αυτών που αντιστάθηκαν» 

19:30-19:40: Αικατερίνη Μπατίτσα «Γιώργος Παπαμελετίου: Ο Έλληνας  διοικητής της Α΄ Μοίρας Καταδρομών που συνέτριψε τον Αττίλα  και αρνήθηκε να παραδώσει το αεροδρόμιο της Λευκωσίας» 

19:40-19:50: Σταυρούλα Ξαρχάκου «Η προσωπικότητα και ο ρόλος του  Πολύκαρπου Γεωρκάτζη για την Απελευθέρωση της Κύπρου» 

19:50-20:00: Παναγιώτης Τράκας «Η ελληνικότητα της Κύπρου: Από τον Κινύρα  στον Αγαπήνωρα» 

20:00-20:30: Συζήτηση

ΣΑΒΒΑΤΟ 18 ΜΑΙΟΥ 2024 

10:30-11.00: ΠΡΟΣΕΛΕΥΣΗ – ΕΓΓΡΑΦΕΣ 

ΠΡΟΕΔΡΙΑ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΧΡΗΣΤΟΥ

Α΄ Συνεδρία – Προεδρία Θανάσης Χρήστου

11:00-11:30: Θανάσης Διαμαντόπουλος «Η Δημοκρατία του 1974: Θεσμικο πολιτικά χαρακτηριστικά μιας ιστορικής τομής» 

11:30-11:40: Γεώργιος Θεοδωρόπουλος «Ο Καραμανλής, η χούντα και η  τουρκική εισβολή στην Κύπρο το καλοκαίρι του 1974» 

11:40-11:50: Δημήτριος Σταματόπουλος-Ασημίνα Ξουλεή «Το ανεξίτηλο σημάδι  των Κυπρίων Αγωνιστών: Η Αντίσταση και η Θυσία τους» 

11:50-12:00: Δήμητρα Ανδρινοπούλου «Ο βιασμός των Κυπραίων γυναικών:  Τρόποι αντιμετώπισης του μείζονος κοινωνικού ζητήματος» 

12:00-12:10 Αικατερίνη Κατσαμπάνη «Οι αναμνήσεις του λοχία Αθανασίου  Χρυσάφη από το στρατόπεδο της ΕΛ.ΔΥΚ στην Κύπρο» 

12:10-12:30: Συζήτηση – Διάλειμμα 

12:30-13:00: Θανάσης Χρήστου «Απολογισμός Συνεδρίου – Ολοκλήρωση  εργασιών» 

13:00 : Επίδοση Βεβαιώσεων – Τερματισμός Συνεδρίου 

Η καθιερωμένη αναμνηστική φωτογραφία 

Επιστημονική Επιτροπή του Συνεδρίου 

1. Αθανάσιος Κατσής, Καθηγητής – Πρύτανης του Πανεπιστημίου  Πελοποννήσου 

2. Θανάσης Χρήστου, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου 3. Ρόϊδω Μητούλα, Καθηγήτρια του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου 4. Ιάκωβος Μιχαηλίδης, Καθηγητής του ΑΠΘ – Πρόεδρος του Τμήματος  Ιστορίας και Αρχαιολογίας 

5. Θανάσης Διαμαντόπουλος, Ομότιμος Καθηγητής του Παντείου  Πανεπιστημίου 

6. Ανδρονίκη Μακρή, Επίκουρος Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου  Πελοποννήσου 

7. Ιωάννα-Σουλτάνα Κοτσώρη, ΕΔΙΠ του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου

8. Νικόλαος Κουτσολίας, Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου

9. Νικόλαος Μισολίδης, Υποψήφιος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου  Πελοποννήσου 

Οργανωτική Επιτροπή του Συνεδρίου 

1. Ευαγγελία Ντόλου 

2. Χριστίνα – Μαρία Νικολαΐδου 

3. Σπυρίδων Κουκούτσης 

4. Παναγιώτης Ιατρέλλης 

5. Κωνσταντίνα Οικονόμου 

6. Μαρία Αρβανίτη 

7. Ευαγγελία-Σοφία Κορέντζελου 

8. Νικόλαος Κουτσολίας 

9. Θεοδώρα Φιλιοπούλου-Τζίφα 

Γραμματεία του Συνεδρίου 

1. Μαρία Αρβανίτη 

2. Μαρία Ξυδιά 

3. Θεοδώρα Φιλιοπούλου-Τζίφα

Εθελοντές του Συνεδρίου 

1. Ευστράτιος Βάθης 

2. Ελπίδα Γαϊτάνη 

3. Ευστάθιος Γιαννακόπουλος 

4. Φωτούλα Γκότση 

5. Φωκίων Δανιηλίδης-Βακαλόπουλος 

6. Στυλιανός Δημητρόπουλος 

7. Γεώργιος Θεοδωρόπουλος 

8. Βασιλική Θεριού 

9. Χριστίνα Καλύβα 

10. Κωνσταντίνος Καραμπίνης 

11. Βασίλειος Κατσούλιας 

12. Ιάσων Κιλμέτης 

13. Ευάγγελος Κούλης 

14. Ελένη Λυμπεροπούλου 

15. Παναγιώτης Μαγγανάς 

16. Νικολέτα Μπακέα 

17. Άννα Μπουφέα 

18. Κωνσταντίνα Σταματίου 

19. Ιωάννης Τρουμπετάκης 

20. Φώτιος Φωτόπουλος 

21. Τζοάνα Χαϊντάρι 

22. Αθανάσιος Χόντος 

23. Δημήτριος Χρήστου 

Χορηγοί του Συνεδρίου 

Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών: «Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία: Νέες  Θεωρήσεις και Προοπτικές» 

Δικηγόρος, Οικονομολόγος, Απόφοιτος ΠΜΣ Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας, τ.  Δήμαρχος Οιχαλίας και Πρόεδρος του Συλλόγου «Φίλων της Μαρίας Κάλλας»

Στο συνέδριο συμμετείχε -ως Εισηγητής- και ο Σύμβουλος Εκπ/σης των Δ.Σ. της 2ης Ενότητας της Δ.Π.Ε. Μεσσηνίας και συντάκτης του παρόντος ιστολογίου κ. Μιχαήλ Πολυχρονόπουλος σε συνεργασία με τον Αντιστράτηγο ε.α. κ. Μηνά Παπαδάκη. Ακολούθως, παρατίθεται Περίληψη της κοινής τους Εισήγησης:

Τα τραγικά γεγονότα της Κύπρου το 1974, έχουν αφήσει ανεξίτηλο στίγμα στον Ελληνισμό, αφού για πρώτη φορά, μετά το 1922, υπέστη στρατιωτική ήττα και απώλεσε εθνικό έδαφος με υφιστάμενη την αίσθηση ότι ηττήθηκε σε έναν αγώνα στον οποίο, ουσιαστικά, δεν συμμετείχε ενεργά. Διαφαίνεται, ότι η Ελλάδα δεν υπερασπίστηκε την Κύπρο, παρά το γεγονός ότι διακυβεύτηκε η επιβίωση του Ελληνισμού, αφού σε διάστημα 28 ημερών οι Τούρκοι διεξήγαγαν επιχειρήσεις στη Μεγαλόνησο χωρίς να έχει αντιτάξει συντονισμένη αντίδραση. Η ελληνική στρατιωτική κυβέρνηση όσο και η μετέπειτα κυβέρνηση εθνικής ενότητας, εκτιμάται ότι δεν ενίσχυσαν την Κύπρο, λόγω του φοβικού συνδρόμου απέναντι στη γείτονα χώρα. Ήταν η αδυναμία της να αξιολογήσει και να διαχειριστεί, κυρίως πολιτικά αλλά και στρατιωτικά, τη στρατιωτική της ισχύ και όχι το γεγονός ότι δεν διέθετε, όντως, τις αναγκαίες στρατιωτικές δυνατότητες αποτροπής της εισβολής. Αποτελεί σαφή διαπίστωση ότι στην Κύπρο δημιουργήθηκε μία χαοτική κατάσταση με την τουρκική εισβολή ενώ η ενάσκηση διοικήσεως και ελέγχου αποτιμήθηκε ως προβληματική. Στην εθνική τραγωδία της Κύπρου, υπάρχουν ηρωικές πατριωτικές πράξεις που υπερβαίνουν κατά πολύ τις ψυχικές και σωματικές ανθρώπινες αντοχές. Οι Έλληνες αξιωματικοί επέλεξαν το δρόμο της τιμής υπερασπιζόμενοι τα ιερά χώματα αντιτάσσοντας σοβαρή άμυνα αρνούμενοι να παρακολουθήσουν τον κατήφορο άστοχων - ασυντόνιστων ενεργειών! Δεν εγκατέλειψαν, δεν πτοήθηκαν από τα στίφη των "νεοβαρβάρων"! Η παρούσα εργασία -χωρίς να αποκρύπτει την προσβλητική αποσιώπηση της τεράστιας προσφοράς των αγωνιστών της Κύπρου από την επίσημη, ελληνική πολιτεία και λόγω του περιορισμένου εύρους της- θα εστιάσει σε ορισμένες μόνον πτυχές αυτής της επώδυνης εθνικής τραγωδίας παρακολουθώντας την πορεία ενός αξιωματικού και ενός υπαξιωματικού από την Ελλάδα, δύο Ελλήνων σύγχρονων πολεμιστών, των οποίων οι προσωπικές μαρτυρίες την περίοδο των 28 αυτών ημερών του 1974, αποδεικνύουν ότι όσο υπάρχουν τέτοιοι Έλληνες, το Έθνος θα επιβιώσει και με κατάλληλες συνθήκες θα μεγαλουργήσει! 

Θερμά συγχαρητήρια στον Πρόεδρο του Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Πολιτισμικών Αγαθών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου κ. Θανάση Χρήστου για τον σχολαστικό σχεδιασμό, την εξαιρετική οργάνωση των διήμερων δράσεων και την εν γένει αξιόπιστη και έγκυρη, επιστημονική – ερευνητική του κατεύθυνση και παρουσία όπως και για τις εύστοχες και καίριες επισημάνσεις του κατά τη διάρκεια των εργασιών του συνεδρίου. Αναμφίβολα, αποτελεί μία εμβληματική, έγκυρη, έγκριτη και αξιόπιστη παρουσία στον επιστημονικό χώρο με διεθνή αναγνώριση! Πολλά συγχαρητήρια, επίσης, στους συνεργαζόμενους φορείς του Χαροκόπειου Πανεπιστήμιου για τη μεγάλη τους συνδρομή στην επιτυχία αυτού του κοπιαστικού, επιμορφωτικού εγχειρήματος, στους/στις ομιλητές/τριες του συνεδρίου για την αρτιότητα των εισηγήσεών τους, στο παριστάμενο κοινό για το αμέριστο ενδιαφέρον και την ενεργή συμμετοχή του καθώς και σε όλους/ες συνέβαλλαν με γόνιμο και παραγωγικό τρόπο ώστε η νέα γνώση που αποκτήθηκε για τα τραγικά γεγονότα της Τουρκικής Εισβολής στη Μεγαλόννησο να αποτελέσουν ένα ξεχωριστό σημείο αναφοράς και επανεκκίνησης για νέες έρευνες και μελέτες!

 ΥΓ.: Στην παρούσα ανάρτηση θα προστεθεί, προσεχώς, ο σύνδεσμος των Πρακτικών του Συνεδρίου.